Ең төменгі есептік көрсеткіштер әлеуметтік төлемді есептеп, салық пен өзге де төлем сомасын, айыппұл мөлшерін белгілеген кезде қолданылады. Бірінші кезекте мамандар АЕК және ЕТЖ сияқты көрсеткіштерді пайдаланады.
Бұл не? 2025 жылы Қазақстанда АЕК және ЕТЖ мөлшері қандай?
АЕК – бұл айлық есептік көрсеткіш. Бұл көрсеткіш жәрдемақыдан әкімшілік құқық бұзушылық үшін салынатын айыппұл мөлшерін есептеуге дейін әртүрлі міндеттерді шешкен кезде негізге алынады. Сондай-ақ кейбір салық түрлерін (атап айтқанда, автокөлікке салынатын салық) белгілеген кезде, мемлекеттік баж салығы, лицензиялық алым мөлшерін анықтаған кезде де бұл көрсеткішсіз есептеуге болмайды. АЕК компанияның жарғылық капиталының ең төменгі сомасын көрсету қажет болғанда да ескеріледі.
Онлайн-бухгалтерия
Бизнесіңіздің есебін оңай жүргізіңіз!
Жыл сайын бұл көрсеткіш өзгеріп отырады. 2025 жылы Қазақстанда 1 АЕК қаншаға тең? Айлық есептік көрсеткіш 3 932 теңгеге жетті, бұл сома 2025 жылғы 1 қаңтардан бастап өзекті. Келесі жылға арналған АЕК мөлшері бюджет туралы заңда белгіленеді.
Айыппұл, салық, жәрдемақы әдетте АЕК мөлшерінде көрсетіледі (мысалы, 5 АЕК). Осылайша стандарт салық шегерімі 14 АЕК-ке тең, ал патент бойынша ең жоғары жылдық айналым 3 528 АЕК-тен аспауы тиіс. 2025 жылы Қазақстанда АЕК есептеуді жеңілдету үшін арнайы калькулятор пайдаланылады. Бұл сервисті көптеген арнайы ресурстан табуға болады. Ол қажетті АЕК мөлшерін енгізіп, соманы жылдам әрі онлайн режимінде есептеуге мүмкіндік береді.
Бұл аббревиатура ең төменгі жалақы дегенді білдіреді. Басқаша айтқанда, жұмыскер еңбек нормаларын орындағаны үшін ЕТЖ белгіленген мөлшерден аз ақша ала алмайды. Бұл адамға айына қажет қызмет пен тауар жиынтығын қамтуға болатын сома деп есептеледі. Осылайша ең төменгі жалақы ең төменгі күнкөріс деңгейінен төмен бола алмайды (ҚР-да 2025 жылы бұл көрсеткіш 46 228 теңгеге тең).
Көрсеткіш әлеуметтік төлемді есептеген кезде ескеріледі.
2025 жылы Қазақстанда ең төменгі жалақы (ЕТЖ) 85 000 теңгені құрайды.
Еңбек министрлігі 2025 жылдан бастап ЕТЖ есептеу тәсілін өзгертуді жоспарлап отырғанына назар салған жөн. Ең төменгі жалақы мөлшері медиандық жалақы мен орташа еңбек өнімділігін ескере отырып анықталады деп болжануда.
Бүгінде ең төменгі жалақы ел бойынша орташа жалақыны ескере отырып есептеледі. Сондай-ақ ең төменгі күнкөріс деңгейі, инфляция мен жұмыссыздық деңгейі сияқты факторлар қарастырылады.
Аталып өткендей, екі ең төменгі есептік көрсеткіш те жыл сайын өзгеріп отырады. Жылдар бойынша (2000 жылдан 2025 жылға дейін) АЕК пен ЕТЖ төменде келтірілген кестеде зерделеуге болады:
Жыл | АЕК | ЕТЖ |
2025 | 3 932 теңге | 85 000 теңге |
2024 | 3 692 теңге | 85 000 теңге |
2023 | 3 450 теңге | 70 000 теңге |
2022 | 3 063 теңге (1 қаңтардан бастап), 3 180 теңге (1 сәуірден бастап) | 60 000 теңге |
2021 | 2 917 теңге | 42 500 теңге |
2020 | 2 651 теңге (1 қаңтардан бастап), 2 778 теңге (1 сәуірден бастап) | 42 500 теңге |
2019 | 2 525 теңге | 42 500 теңге |
2018 | 2 405 теңге | 28 284 теңге |
2017 | 2 269 теңге | 24 459 теңге |
2016 | 2 121 теңге | 22 859 теңге |
2015 | 1 982 теңге | 21 364 теңге |
2014 | 1 852 теңге | 19 966 теңге |
2013 | 1 731 теңге | 18 660 теңге |
2012 | 1 618 теңге | 17 439 теңге |
2011 | 1 512 теңге | 15 999 теңге |
2010 | 1 413 теңге | 14 952 теңге |
2009 | 1 273 теңге (1 қаңтардан бастап), 1 296 теңге (1 шілдеден бастап) | 13 470 теңге (1 қаңтардан бастап), 13 717 теңге (1 шілдеден бастап) |
2008 | 1 168 теңге | 10 515 теңге (1 қаңтардан бастап), 12 025 теңге (1 шілдеден бастап) |
2007 | 1 092 теңге | 9 752 теңге |
2006 | 1 030 теңге | 9 200 теңге |
2005 | 971 теңге | 7 000 теңге (1 қаңтардан бастап), 9 200 теңге (1 шілдеден бастап) |
2004 | 919 теңге | 6 600 теңге |
2003 | 872 теңге | 5 000 теңге |
2002 | 823 теңге | 4 181 теңге |
2001 | 775 теңге | 3 484 теңге |
2000 | 725 теңге | 2 680 теңге |
Келтірілген деректер Қазақстанда АЕК пен ЕТЖ көрсеткіштері қазір (2025 жыл) қанша екенін және бұрын қанша құрағанын салыстыруға мүмкіндік береді.
1 АЕК, 5 АЕК және одан әрі қанша теңгеге тең екенін есептеу ыңғайлы болу үшін кестені пайдалануға болады:
Бизнеске арналған шотты онлайн ашу
Бірнеше батырма арқылы қолжетімді мүмкіндіктерді пайдаланыңыз
АЕК мөлшері | 2024 жылғы сомасы |
1 | 3 932 теңге |
5 | 19 660 теңге |
10 | 39 320 теңге |
15 | 58 980 теңге |
20 | 78 640 теңге |
30 | 110 760 теңге |
50 | 196 600 теңге |
100 | 393 200 теңге |
200 | 786 400 теңге |
Сондай-ақ АЕК-ке байланысты ең көп таралған көрсеткіштердің сомасымен танысуға болады:
Атауы | АЕК мөлшері | 2025 жылғы теңгемен сомасы |
Стандарт салық шегерімінің мөлшері | 14 АЕК | 55 048 теңге |
Жыл ішіндегі патент бойынша ең жоғары айналым | 3 528 АЕК | 13 872 096 теңге |
Оңайлатылған декларация бойынша жарты жылдағы ең жоғары айналым | 24 038 АЕК | 94 517 416 теңге |
Бекітілген шегерім бойынша бір жылдағы ең жоғары айналым | 144 184 АЕК | 566 931 488 теңге |
ҚҚС бойынша есепке қою үшін бір жылдағы ең төменгі айналым | 20 000 АЕК | 78 640 000 теңге |
Көрсеткіштер жыл сайын едәуір өзгеріп отыратын жағдайда, АЕК пен ЕТЖ бірыңғай мәнін неліктен белгілемеске деген сұрақ туындайды. Мәселе ақшаның инфляцияға ұшырауында. Егер заңнамалық актілерде бекітілген мәндер көрсетілсе, онда заңдарды ұдайы өзгерту қажет болады. Мұндай машақатқа жол бермес үшін сома жыл сайын белгіленетін АЕК пен ЕТЖ көрсеткіштеріне байланыстырылады.
Каждый год работник имеет право уйти в трудовой отпуск, дни которого оплачиваются. Они нужны для того, чтобы восстановить силы, избежать профессионального выгорания. Если специалист намерен продолжать работать, проблем не возникает.
Қазақстан Ұлттық Банкі 2025 жылғы 20 қаңтарға арналған доллардың теңгеге шаққандағы бағамын 530,12 теңге, ресей рубліне шаққандағы бағамын 5,17 теңге деңгейінде белгіледі.
Доллар бағамы өткен күнмен салыстырғанда әлсірегенімен, 2025 жылғы 17 қаңтардағы бағаммен салыстырғанда +0,47 теңгеге өсті (529,65 теңгеден 530,12 теңгеге дейін). Сонымен қатар, рубль бағамы да аздап әлсіреп, +0,01 теңгеге өсті (5,16 теңгеден 5,17 теңгеге дейін).