TikTok-тан Instagram-ға дейін: Қазақстанда бизнесті қалай дамытуға болады

TikTok, Facebook, Instagram, Telegram – әлеуметтік желілерді адамдар араласу, фото мен бейне көру құралы ретінде қабылдайды. Алайда бұл бизнесті интернетте дамыту құралы: әлеуметтік желілерде төлемге қабілетті аудитория шоғырланады, брендті дамытуға, клиенттік базаны арттыруға және сатылымды көбейтуге мүмкіндік беретін жарнама алгоритмдер жұмыс істейді.

Бизнесті интернетің қай жерінде жарнамалауға болады? Оны тиімді жасаудың жолы қандай?

Қазақстандықтар қандай әлеуметтік желілерді пайдаланады?

Brand Analytics компаниясының деректеріне сәйкес 2023 жылы Instagram ең танымал әлеуметтік желіге айналды, бір жыл ішінде осы платформа арқылы пайдаланушылар 11 миллионнан астам хабарлама жіберді, ал авторлар саны 1,05 миллионға жетті. Instagram-да айтарлықтай серпіліс болды: 2022 жылы Statcounter Global Stats сервисінің деректеріне сәйкес ол үшінші серпіліс еді.

2023 жылы екінші орынды Facebook (509 мың автор) алса, қола 503 мың авторы бар Telegram-ға бұйырды. Төртінші орын YouTube-ке берілді (416 мың автор), ал бұл алтылықты ресейлік ВКонтакте мен Одноклассники (тиісінше 288 мың мен 181 мың) аяқтайды.

15 секундтық бейнелері бар TikTok-та, сондай-ақ X (бұрынғы Twitter) қысқа хабар алмасу сервисінде пайдаланушылар саны артып келеді.

Әлеуметтік медиа бизнестің өсуіне қалай көмектеседі?

Әлеуметтік желілердің басқа жарнамалық арналардан даусыз артықшылықтары бар:

1. Қызығушылық танытатын аудитория.
   Әлеуметтік желілердің алгоритмдері пайдаланушылар туралы олардың жасы, жынысы және қызығушылықтары сияқты ақпаратты жинайды. Бұл әдіс мақсатты аудиторияңызды жылдам табуға көмектеседі.
   Демек, TikTok-тың негізгі аудиториясы 25 жасқа толмаған жастар, яғни осы платформадағы жарнамаңыз олар үшін қызықты салаларда (косметика, электроника, тапсырыс беріп киім сатып алу, салауатты өмір салтына арналған өнімдер) жұмыс істеуі керек. Instagram желісінде аудиторияның басым бөлігі әйелдер. Facebook ересек аудиторияға арналған, ерлер мен әйелдердің үлесі тең.
2. Бизнесті дамыту құралдары.
   Әлеуметтік желілерде жарнаманы жүргізіп қана қоймай, жарнамалық науқандардың ойдағыдай өтуін бағалауға, трафикті қадағалауға, коммерциялық қауымдастықтар құруға, лид-формалар арқылы өнімге немесе қызметке қызығушылық танытатын адамдардың байланыс ақпаратын жинауға, т.б. болады.
   Әлеуметтік желілерде жұмысты автоматтандыруға ыңғайлы құралдар бар. Пайдаланушымен байланыс имитациясын жасайтын чат-боттарды пайдалануға болады, ол арқылы пайдаланушы хабарлама жазады немесе аудио жібереді және өз сұрағына жауап алады. Осылайша клиенттерге кітаптарды немесе оқу курстарын таңдап беруге болады. Бағдарлама, біріншіден, қолданушымен тәулік бойы әрекеттеседі, екіншіден, бірден бірнеше чатта сөйлесіп, жұмысты тездетеді.
3. Тегін аккаунттар.
   Кәсіпкерлерге компания аккаунтын немесе жеке бетті құру, блог жүргізу немесе тіпті бір тақырыпқа қызығушылық танытатын адамдардың бүкіл қоғамдастығын құру мүмкіндігі бар. Мысалы, туристік блогтар тек ақпаратты емес, сонымен қатар тауарларды: алғашқы медициналық көмек қобдишасынан бастап рюкзактармен киімдерге дейін қажет ететін туристерді жинайды.
   Бастапқы салымның жоқтығы - дамытуға инвестиция салатын ақшасы жоқ жас бизнес үшін маңызды артықшылық.

Танымал әлеуметтік желілер - Instagram, Facebook, TikTok және Telegram арқылы өнімдеріңіз бен қызметтеріңізді қалай сатуға болатынын қарастырайық.

Инстаграмда бизнесті қалай жарнамалауға болады?

Instagram бастапқыда фотоконтентке сүйенетін. Кейінірек бейне форматтары пайда болды. Мысалы, Reels – 1 минутқа дейін созылатын бейнелер, Stories – бар болғаны 15 секунд, ал IGTV бейнелері – бір сағатқа дейін. Reels аудиторияның назарын аудару үшін пайдалы, ал IGTV өнім туралы егжей-тегжейлі әңгіме немесе ашып түсіндіру форматы үшін қолайлы. Аудиториямен өзара әрекеттесу қажет болса, Stories жақсы: жазбаға немесе басқа бетке сілтеме қоса аласыз немесе сауалнама формасын жариялай аласыз.

Instagram-да бизнесіңізді тиімді дамыту үшін мына ұсыныстарды қарастырыңыз:

1. Аудиторияңыздың назарын аудару үшін Stories жүргізіңіз. Бұл форматтағы бейнелер 24 сағаттан кейін жоғалады, сондықтан маңызды ақпаратты мәңгілік Stories-те сақтаған дұрыс – профиль тақырыбының астындағы «шеңберлер» осылай аталады. Мысалы, бағалар, төлем әдістері, жеткізу немесе шолулар туралы ақпаратты Stories-ке бекітіп қоюға болады.
2. Бір өнімге арналған фотолар мен бейнелерді әртүрлі посттарда емес, бір посттың каруселінде жариялаңыз. Белгілі бір өнімді суреттейтін бірнеше фотосурет пен бейне аудиториямен визуалды қарым-қатынасты арттырады.
3. Хэштегтер туралы ұмытпаңыз – бұл # белгісінен басталатын және пайдаланушыны белгілі бір өнім, орын немесе қызмет туралы ескертетін бетке қайта бағыттайтын сөз немесе бірнеше сөз. Хэштегтерді орынға негізделген, науқандарға немесе оқиғаларға арналған брендтік, тауашаны сипаттау үшін салалық, қауымдастыққа бағытталған және пост мазмұнын сипаттайтын хэштегтер деп бірнеше түрге бөлуге болады.
4. Чат-боттарды пайдаланыңыз. Олар сұрауларды автоматты түрде өңдеп, кез келген хабарламаға жылдам жауап береді. Дұрыс конфигурацияланған боттар – толық жұмыс істейтін виртуалды кеңесшілер.
5. Бизнес аналитика құралдарын пайдаланыңыз. Осылайша қандай посттар мен бейнелер аудиторияңыздың арасында үлкен қызығушылық тудыратынын түсінесіз. Бұл жарнамалық науқанның тиімділігін түсінуге және оны түзетуге көмектеседі.

Инстаграмда лотереялар, конкурстар және челлендждер кең тараған, бұл аудиторияның қатысуын арттырады және ықтимал клиенттер базасын кеңейтуге мүмкіндік береді. Бұл әрекеттердің барлығын бір адам орындай алады: тек шарттарды көрсетіп, сыйлық ұсынып, жеңімпазды таңдау күнін атау қажет. Мұны кездейсоқ сандар генераторы арқылы немесе белгілі бір параметрлер бойынша жасауға болады (мысалы, ең көп репост жасаған, көбірек лайк басқан немесе көбірек пікір жазған адам жеңеді).

Instagram көбінесе әртүрлі өнімдерді сататын маркетплейс ретінде пайдаланылады: косметика, киім және аксессуарлар, балалар өнімдері, интерьер декоры, сондай-ақ цифрлық өнімдер: чек-листтер, электронды кітаптар немесе вебинарлар сатуға болады.

Facebook-тегі жарнамалау жолы?

Facebook желісі аудиториясының ең үлкен сегменті 35 пен 44 жас аралығындағы адамдар (олардың үлесі 38% дерлік). Сондықтан әлеуметтік желілерде орташа баға сегментіндегі өнімдерді жарнамалаған маңызды. Бұл аудитория кітаптарға, қолөнер бұйымдарына, парфюмерияға, дизайнға, фотосурет курстарына, автомобиль өнімдеріне қызығушылық танытады.

Facebook арқылы әртүрлі тәсілдермен сата аласыз: ішкі маркетплейсте, компания немесе топ беттері арқылы. Бұл әлеуметтік желінің пайдаланушылары контенттің құрылымдық жағын көбірек бағалайды. Нақтырақ айтқанда, аккаунтты да, өнімді де Facebook-тегі тиімді жұмыс стратегиясы ретінде ұсыну керек. Әрбір тауардың толық сипаттамасы, бірнеше фотосуреті, теңгедегі бағасы, тапсырысты беру туралы ақпараты болуы керек. Интернет-дүкенге өтетін сілтеме міндетті түрде қажет.

Facebook-те сатуға тыйым салынған заттардың тізімі бар. Каталогта қызметтерді, жануарларды (оларды сыйға тартуды қоса алғанда) немесе медициналық тауарларды сату туралы хабарландыруларды жариялауға болмайды. Өнімді “бұрын” және “кейін” фотосуреттерімен жариялауға да болмайды. Facebook коммерциялық қауымдастықтары жаңалықтарды немесе мемдарды жариялауға жарамайды.

Instagram сияқты, бұл әлеуметтік желі жазылушыларды тартатын құралдарды ұсынады. Мысалы, сауалнамалар, мақсатты аудиторияға арналған жарнама жасау немесе лид-формалар арқылы ақпарат жинау.

ТикТокта бизнесті қалай жарнамалауға болады?

Жоғарыда атап өткеніміздей, TikTok-ты негізінен жас аудитория пайдаланады. Сондықтан, бұл әлеуметтік желі арқылы жастарға қызықты өнімдерді: сәнді киім брендтерін, жаңа косметиканы немесе жабдықты, танымал кафелер мен мейрамханаларды (соның ішінде жаңа бағыттар, ойын-сауық бағдарламаларын немесе түпнұсқа мәзірлер), туристік агенттіктерді, фитнес клубтарды жарнамалаған жөн. ТикТок үлкен жастағы топтар арасында өнімдер мен қызметтерді сату арнасы ретінде де тиімді.

TikTok-та тиімді жарнамалау үшін мына тармақтарды қарастырыңыз:

1. Жас аудитория ақпаратқа қанық. Бұл ақпарат стандартты болса, адамдар оған деген қызығушылығын тез жоғалтады. Сондықтан шығармашылық контент бұл жерде бірінші орында. Әдеттен тыс сценарийлер, қызықты музыка, сүзгілер, маскалар – мұның бәрі жастарды тартады.
2. Трендтерден қалыс қалмаңыз. «Вирустық» – бұл ТикТоктың ерекшеліктерінің бірі: пайдаланушылар танымал музыканы немесе оқиғаны алып, өзінше бір контент түсіреді. Сіз де тренд жасай аласыз – мысалы басқа пайдаланушылар іліп алып кететін челендж шығарыңыз. Хэштегтер туралы да ұмытпаңыз.
3. Танымал контентмейкерлермен бірлесіп жұмыс жасаңыз. Бұл сіздің бизнесіңіз туралы білетін аудиторияның санын арттырады.
4. TikTok-та бірнеше жарнама форматтары бар. Мысалы, қысқа бейнелер Top View-де орналастырылады – бұл блок қолданбаны ашқан кезде бірінші болып көзге түседі. Сондай-ақ аудиториямен стандартты емес әрекеттесу құралдары бар, мыс. Branded Effects. Мысалы, адам киімді виртуалды түрде «киіп көреді» немесе өнімді 3D форматында тексеру мүмкіндігіне ие болады.

Telegram-мен қалай жұмыс істеуге болады?

Бұл қарапайым мессенджер мәртебесінен әлдеқашан асып түскен әлемдегі басты әлеуметтік желілердің бірі. Telegram-дағы жарнама бизнесіңізді ілгері жылжытады, бірақ оған байланысты бірнеше қиындық бар. Яғни, Telegram-ның басқа әлеуметтік желілерден ерекшелігі – ұсыныстар жүйесі ол жерде жақында пайда болды. Ол іздеу жолағында орналасқан «Ұқсас арналар» форматында ұсынылған. Дегенмен, бұл құрал сізде жазылушы көп болған жағдайда ғана пайдалы. Жазылушыны қалай жинауға болады?

• Басқа платформаларда арнаңызға сілтеме қалдырыңыз. Егер басқа әлеуметтік желіде аккаунтыңыз болса, ол жердегі жазылушыларыңыз Telegram-ға ауысуға дайын болады, өйткені мұны брендпен әрекеттесудің қосымша мүмкіндігі ретінде қабылдайды.
• Арнаңызды каталогтарға орналастырыңыз. Telegram арналарының рейтингтеріне арналған сайттар бар. Мұндай тізімге ену аудиторияның санын арттыруға көмектеседі.
• Стикерпак жасаңыз. Telegram-ның бірегей ерекшеліктерінің бірі – стикерлер, яғни, адамдар қарым-қатынас жасай алатын анимациялық кескіндер. Брендіңіздің элементтері бар стикер жасау (мысалы, маскот бұған өте ыңғайлы) брендіңізді танымал етуімен қатар, аудиторямен әрекеттестігіңізді жоғары бағалайтыныңызды және жарнамаға шығармашылық жағынан қарайтыныңызды көрсетеді.
• Telegram Ads пайдалану. Бұлар басқа арналардың жолағының соңында пайда болатын арнаңыздың немесе тауарыңыздың ақылы жарнамасы. Науқанды бастағанда, мұндай баннерлер қай аудиторияға бағытталатынын таңдай аласыз, сөйтіп, аккаунтыңызды сізге қызығатын пайдаланушыларға жеткізе аласыз.
  
  

Бизнесіңізді бір әлеуметтік желіде дамытуға болады, бірақ оны кеңінен таныту үшін барлық әлеуметтік желінің артықшылықтарын пайдаланған жөн. Ең бастысы, платформалардың ерекшеліктерін: оның мақсатты аудиториясының жасы мен қызығушылықтарын ескеру керек. Осындай қарапайым қадамдар тұтынушылар шеңберін кеңейту, брендті таныту және пайданы арттыру мүмкіндіктерін береді.