Мүлік кепілдігімен берілетін кредит

Кепiлдi кредит беру – бұл қарыз алушы кредит төлеудi қамтамасыз ету ретiнде жылжымайтын мүлiктi немесе басқа мүлiктi кепiлге беруге мiндеттенетiн кредит беру түрлерiнiң бiрi. Кепiлдi кредит берудiң мақсаттары әртүрлi болуы мүмкiн: жылжымайтын мүлiк, автомобиль сатып алу, үй жөндеу немесе салу, бизнес үшiн жабдықтар сатып алу және т.б.

Егер ұзақ мерзімге ірі сома талап етілсе, мүлік кепілдігімен берілетін кредит тиімді, пайыздық мөлшерлеме мен  қамтамасыз етілмеген кредит бойынша төлем төмен болады. Кірісті растау арқылы да, кірісті растаусыз да кредит алу мүмкіндіктері бар.

Кепілді кредит берудің ерекшеліктері

Кепiлдi кредит беру шарттары банкке және кредиттiң мақсатына қарай түрленуi мүмкiн. Әдетте тұтынушылық кредиттермен салыстырғанда неғұрлым төмен пайыздық мөлшерлемеге қарамастан, қарыз алушылар кепіл түрінде қамтамасыз етуді ұсынуға міндетті. Мүлiктiң құнын бағалау немесе кредиттiк өтiнiмдi өңдеу үшiн қосымша комиссиялар алынуы мүмкiн.

Кепілді кредит берудің басты ерекшеліктерінің бірі - кредит төленбеген жағдайда банктің кепілге салынған мүлікті сатуға құқығы бар. Сондықтан кепілді кредит алмас бұрын өзіңіздің қаржылық мүмкіндіктеріңіз бен тәуекелдеріңізді мұқият бағалау қажет.

Кепілді кредит берудің ең кең таралған түрлері:

• мүліктік кепіл: жылжымайтын мүлікті немесе басқа мүлікті кепілге беру;
• бизнес үшін кепілді кредит беру: қаржыландыру үшін кепілге кәсіпорындарды  пайдалану;
• депозитті кепілге қоятын кепілді кредит: банктегі қолданыстағы депозитті кредит алу үшін қамтамасыз ету ретінде пайдалану;

Қарыз алушының құқықтары

Кепілді кредит беру кезіндегі қарыз алушының құқықтарының да өз ерекшеліктері бар. Мысалы, қарыз алушының өзінің кредиттік шотының жай-күйі туралы ақпарат алуға, сондай-ақ кредитті айыппұл санкцияларынсыз мерзімінен бұрын өтеуге құқығы бар.

Алайда, кредит шартының талаптары бұзылған жағдайда банк мiндеттемелердiң орындалуын талап етуге және берешектi өндiрiп алу жөнiнде шаралар қолдануға құқылы.

Қарыз алушыларға арналған ұсынымдар

Артық төлеу мөлшерін талдау: пайыздық мөлшерлемелерді ғана емес, сондай-ақ кредиттің бүкіл мерзімі үшін артық төлемнің жалпы сомасын бағалаңыз.
Шарттарды мұқият зерделеу: қосымша комиссиялар мен төлемдерді қоса алғанда, кредит шартының барлық аспектілерін мұқият зерделеңіз.
Кепілдің өтімділігін бағалау: қаржылық қиындықтар туындаған жағдайда кепілді оңай сатуға болатындығына көз жеткізіңіз.
Баламаларды қарау: кепілді кредиттің шарттарын кредиттеудің басқа түрлерімен салыстыру.
Қаржылық тәртіпті сақтау: кредиттік тарихты жақсарту және кепілдікті жоғалтуды алдын алу үшін төлемдерді кешіктіруден аулақ болыңыз.
Кепiлдi кредит беру дұрыс пайдаланылған жағдайда қаржылық мақсаттарға қол жеткiзу үшiн пайдалы құрал болуы мүмкiн. Алайда кредиттік процесті табысты аяқтау үшін шарт талаптарын мұқият талдау және жауапкершілікпен орындау талап етіледі.