Әр автокөлікке нақты бір мемлекеттік тіркеу нөмірі белгісі (МТНБ) бекітіледі. Бұл көлік құралын сәйкестендіру үшін қажет. Мысалы, жол-көлік оқиғасы болса, кінәлі автокөлік дәл осы нөмір арқылы анықталады.
Нөмір алудың стандарт процедурасы мынадай жолмен жүзеге асады. Жүргізуші өз қаласындағы Мамандандырылған халыққа қызмет көрсету орталығына барып, сол жерде ұсынылатын нөмірлер тізімінен таңдау жасайды. Бұл — «жай» нөмірлер, яғни олардың құрамында ерекше немесе есте қаларлық цифрлар мен әріптер жоқ, комбинациялар кездейсоқ ретпен берілген. Егер көлік иесінің нөмірге қатысты арнайы талабы болмаса, ұсынылған нөмірді таңдап, мемлекеттік баж салығын төлейді. Мұндай нөмірдің баж салығы — 2,8 АЕК (2025 жылы бұл 11 009,6 теңгеге тең).
Алайда белгілі бір сандар комбинациясына маңыз беретін көлік иелері де бар. Кейбіреулер үшін бұл сандар есте қаларлық оқиғалармен байланысты, ал басқалары нөмірді есте сақтау оңай болғанын қалайды. Тағы бір бөлігі көлікті ауыстырғанымен, алғашқы нөмірін сақтап қалғысы келеді.
Қазақстанда VIP санатындағы көлік нөмірлеріне мыналар жатады:
#TravelCard — саяхатқа арналған артықшылықтары бар карта
Әуебилет сатып алу, қонақ үйде тұру және жалға автокөлік алу үшін жеңілдіктер мен кэшбэк алыңыз
Цифр мәселесінде бәрі түсінікті. Нөмірді стандарт тізімнен таңдап алуға немесе «әдемі» комбинацияларды таңдауға болады. Бірақ әріптермен де «эксперимент» жасауға мүмкіндік бар.
Егер сізге «әдемі» әріптер қажет болса (мысалы, қайталанатын DDD әріптері), онда бұған («ерекше» нөмірлермен бірге) қосымша ақы төлеуге тура келеді. Ал егер сізге басқа комбинация керек болса (мысалы, аты-жөніңіздің бірінші әріптері), онда кез келген әріптер комбинациясын еркін таңдай аласыз. Бұл қызмет тегін. Егер әріптер мен цифрлардың белгілі бір комбинациясы бос болса, онда сізге дәл сол нөмір беріледі.
Алайда белгілі бір шектеулер бар: жүйе дөрекі, бейәдеп немесе сондай сөздерді еске түсіретін әріптік комбинацияларды автоматты түрде бұғаттайды (мысалы, ОРG комбинациясы ОПГ-ға ұқсайды, яғни «ұйымдасқан қылмыстық топ» дегенді білдіреді). Мұндай тыйым салынған комбинациялар саны жүзден асады.
Сондай-ақ көлік иесі өңір кодына әсер ете алмайды. Бұл код автокөлік тіркелетін жеріне қарай автоматты түрде беріледі. Мысалы, Астана қ. арналған код — 01, Алматы қ. арналған — 02, Алматы обл. арналған код — 05, ал Павлодар обл. арналған код— 14.
Көлігіне мәртебелі нөмір тағуды қалайтын адам оның құны қарапайым нөмірлерге қарағанда әлдеқайда жоғары болатынына дайын болуы керек. Қазақстанда көлікке арналған әдемі нөмірлердің бағасы таңдалған цифрлар мен әріптердің комбинациясына байланысты өзгереді:
Мемлекеттік нөмірді онлайн режимінде таңдауға, брондауға және ақысын төлеуге болады. Бұл қызмет eGov.kz электрондық үкімет порталында, сондай-ақ eGov Mobile қолданбасында ұсынылған. Әдемі комбинацияны таңдап қойған болсаңыз, оның ақысын дереу төлеу қажет. Төлем жүргізілген соң, нөмір сіздің атыңызға тіркеледі.
Сол сияқты барлық операцияны ЦентрКредит Банкі ұсынатын bcc.kz қолданбасындағы мемлекеттік қызметтер сервисі арқылы да жүргізуге болады. Қалаған комбинацияны көрсетіңіз, оның бос екенін тексеріңіз және төлем жасаңыз. Енді әдемі нөмір — сіздікі.
#IronCard – жоғары мәртебе
Жайлылық пен эксклюзивті бағалаушыларға арналған карта
«Стандарт» нөмір белгілері дереу берілсе, әдемі нөмірлерді алу үшін біраз күтуге тура келеді. Мысалы, Астана мен Алматы қалаларындағы көлік иелері нөмірлерін 5 жұмыс күні ішінде алады. Ал басқа қалалар мен облыстардың (мысалы, Шымкент) тұрғындарының біраз күте тұруына тура келеді, себебі күту уақыты 15 жұмыс күніне дейін созылуы мүмкін.
Сонымен қатар VIP-нөмірді дайындау процедурасын жылдамдату мүмкін емес екенін ескерген жөн. Мұндай опция қарастырылмаған.