Эквайринг дегеніміз не, ол қалай жұмыс істейді және қандай артықшылықтарға ие?

ҚР Ұлттық банкінің мәліметінше, тек 2024 жылғы қыркүйек айында банк карточкаларын пайдалана отырып, 16,8 трлн теңгеден астам сомаға 1,2 млрд транзакция жасалды. Бірақ бизнес осындай төлемдермен жұмыс істей алуы үшін эквайринг деп аталатын банк қызметін қосу қажет.

Банктегі эквайринг дегеніміз не?

Қарапайым сөзбен айтқанда, эквайринг клиенттерге тауар мен қызмет үшін банк карточкасы арқылы есеп айырысуға мүмкіндік береді. Ол картамен, смартфонмен немесе төлем сервисі қолданбасы орнатылған смарт-сағатпен төлем жасай алады.

Мына қызмет бизнесінің кез келген масштабында және түрінде – шағын кофеханалар мен дүкендерден бастап жанармай құю стансалары, мейрамханалар мен медициналық орталықтарға дейін қолайлы.

Эквайринг түрлері 

Үш түрлі эквайринг бар, сондықтан сіз бизнесіңіздің ерекшеліктерін ескере отырып, шешімді таңдай аласыз:

1. Сауда эквайрингі 

ұл классикалық эквайринг, ол картамен POS-терминал (ағылшынша point of sale – сату нүктесі) арқылы төлем жасауды қарастырады. Терминалдар адамдардың тауар сатып алуға немесе қызмет ақысын төлеуге келетін орындарда: супермаркеттерде, дәріханаларда, жанармай құю станцияларында, кеңселерде сұранысқа ие.

«Банк ЦентрКредит»-тің BCCBOX дайын бизнес-шешімі аясында серіктес – Alsep(Digitech) компаниясының онлайн-касса, тауар есебі және штрих-код сканерімен үйлесетін POS-терминалдар ұсынылады. Сондай-ақ, кәсіпкер Учет.kz жүйесіндегі ТИС-ке және ағымдағы шотқа байланған бизнес-картаға қол жеткізеді. POS-терминал бір сағат ішінде іске қосылады – сіз дереу төлемдерді қабылдай аласыз. БЦК қолайлы комиссия мен тәулік бойы техникалық қолдауды ұсынады – барлық туындаған мәселелерді жедел шешуге мүмкіндік бар.

2. Мобильді

Бұл жағдайда төлем де терминал арқылы өтеді, бірақ ол мобильді, бұл курьерлік қызметтер, жеткізу қызметтері, такси үшін оңтайлы. Көбінесе терминал тікелей смартфонға немесе планшетке қосылады, оларға арнайы қосымша орнатылады.

3. Интернет арқылы

Мұндай эквайринг түрінде есеп айырысулар сайтта онлайн өтеді. Қызметті интернет-дүкендер таңдайды. Төлемді орындау үшін клиент қорғалған бетке өтеді, онда өзінің карта мәліметтерін енгізіп, электрондық пошта жәшігіне келетін чекті алады.

Карта бойынша төлем қалай жұмыс істейді?

Кофеханаға келуші латте сатып алып, картамен есеп айырысқысы келеді делік:

• Сатып алушы карточканы терминалға жақындатады. Егер карта контактісіз төлемді қолдайтын болса, онда оны оқығыш құралға енгізудің қажеті жоқ – бүгінде карталардың көпшілігі осындай.
• Төлем туралы ақпарат сатып алушының картасын шығарған банкке жөнелтіледі. Банк төлем жасауға қаражаттың жеткілікті болуын тексереді. Егер шотта ақша жеткіліксіз болса, банк операция жүргізуден бас тартады.
• Егер ақша жететін болса, банк қаражатты карточкадан шығарып алып, эквайер банкке жібереді – бизнеске эквайринг қызметін көрсететін банкті осылай атайды. POS-терминал операцияның сәтті жүргізілгенін растайтын чекті басып шығарады.
• Эквайер банк өз қызметі үшін комиссияны шегере отырып, компанияның шоты ашылған банкке қаражат аударады.

Банктер арасында ақша әдетте тез аударылады – ол бір тәулікке жуық уақытты алады, бірақ үш күнге дейін «кідіртілуі» мүмкін.

Бизнес үшін эквайрингтің артықшылықтары

• Сату көлемі ұлғаяды. Адамдар қызмет пен тауар ақысын картамен төлеуді жөн көреді, бұл жылдам, ыңғайлы әрі қауіпсіз. Мысалы, қолма-қол ақшасыз төлеген кезде, артық ақшаның қайтарылуын күтудің қажеті жоқ, бұл кез келген сауда жасауға уақытты айтарлықтай қысқартады.
• Клиенттік база кеңейеді. Клиенттердің саны тек карта бойынша есеп айырысуға үйренген адамдардың есебінен ғана артпайды. Карта бойынша сауда жасау шетелдіктерге де ыңғайлы: жай ғана карточканы терминалға жақындату қажет және валюта ағымдағы бағам бойынша айырбасталады – ақша айырбастау қызметін іздеудің қажеті жоқ. Көптеген банк кэшбэк қайтарылатын түрлі серіктестік бағдарламаларын ұсынады, бұл да адамдарды картаны таңдауға итермелейді.
• Есеп айырысу қауіпсіздігі артады. Кассир қолма-қол ақшамен жұмыс істемейтіндіктен, ұрлық пен алаяқтық қаупі азаяды. Жалған купюра қабылдауға немесе артық ақшаны қате қайтаруға жол берілмейді. Кәсіпкер қолма-қол ақшамен байланысты мәселелерден құтылады, мысалы, оларды қауіпсіз сақтауды және шотқа салу үшін банкке тасымалдауды қамтамасыз етудің қажеті жоқ, купюраны тексерудің (олар ескірген немесе жалған болуы мүмкін), ұсақ ақшамен жұмыс істеудің қажеті жоқ.
• Шығыс азаяды. Ақша бірден шотқа аударылады, сондықтан кәсіпкерге инкассация қызметін төлеудің қажеті жоқ. Бұған қоса, кассирдің есеп айырысуындағы қателіктерге байланысты қауіп-қатер төнбейді.

Алайда эквайринг тек сатушыға емес, сатып алушыға да ыңғайлы әрі тиімді. Өзімен бірге ірі соманы алып жүруінің қажеті жоқ және төлем бірнеше секундта өтеді. Сонымен қатар көптеген карточкада белгілі бір санаттарда есеп айырысу үшін жоғары кэшбэк қарастырылған, үнемделген ақшаны басқа сауда жасаған кезде жұмсауға болады.

Сауда эквайрингін ЦентрКредит банкінде қосуға болады. Бұл қызметтің арқасында сіздің компанияыңыз Visa, UnionPay және Mastercard халықаралық төлем жүйелерінің карталары бойынша төлем қабылдай алады. Шот ашу, сондай-ақ терминал ұсыну және оны теңшеу тегін жүзеге асырылады, бұл бизнеске қаржылық жүктемені азайтады. Сауда төлемдерін bcc.kz business қолданбасы арқылы ыңғайлы басқаруға болады, бұл уақыт үнемдеуге және бейінді бизнес-процестерге көңіл бөлуге мүмкіндік береді.

Қолма-қол ақшасыз төлемдердің үлесі белсенді түрде өсіп келеді, сондықтан эквайринг заман ағымына ілесуді қалайтын кез келген бизнеске қажет. Бүгінгі күні картамен төлеу мүмкіндігі бизнес үшін бәсекелестік артықшылық ретінде қарастырылады.