Құрылыс салушы туралы ақпаратты қалай жинауға болады және ол туралы не айтылатынын қалай тексеруге болады? Журналист-тергеуші әдісі

Пәтер сатып алу — маңызды қадам. Әсіресе баспана әлі салынып жатса, бәрін мұқият тексеру қажет. Ақшасыз әрі пәтерсіз қалмау үшін құрылыс компаниясын алдын ала зерттеген жөн. Төменде бұл істі қалай жеңіл әрі сабырмен жасауға болатыны туралы толық нұсқаулық берілген.

BI Group компаниясы мысалында құрылыс салушы туралы маңызды ақпаратты үйден шықпай-ақ қалай жинауға болатынын көресіз.

Компанияның иесі кім екенін анықтау

Электрондық үкімет порталындағы «Заңды тұлғаның барлық тіркеу әрекеті туралы мәлімет» сервисін пайдаланыңыз. Ол:

1. құрылтайшыларды
2. басшыны;
3. компанияның қашаннан бері жұмыс істеп келе жатқанын көрсетеді.

ОНЛАЙН СҰРАУ батырмасын басыңыз. Платформада электронды цифрлық қолтаңбаның көмегімен авторизациядан өту қажет, оны қашықтан алуға болады.

Іздеу жүргізу үшін сізге компанияның БСН-і (бизнес сәйкестендіру нөмірі) қажет болады, оны Google арқылы табуға болады.

BI Group компаниясының тіркеу мәліметтері туралы деректер

Келесілерге назар аударамыз:

1. Алғашқы тіркелген күні: 29.11.2000 жыл
2. Құрылтайшысы: «KMT Group» ЖШС
3. Басшысы: Серікбаева Айым Балабекқызы

Енді аталған есімдерді Google арқылы іздейміз, қандай да бір дауларға, тергеулерге немесе күмәнді схемаларға қатысы бар-жоғын тексереміз. Мүмкін бұл адамдар бұрын қандай да бір дау-дамайға немесе сот істеріне іліккен болар.

Құрылыс жүргізу лицензиясының бар-жоғын тексеру

Компанияның тиісті лицензиясының бар-жоғын elicense.kz порталынан тексеріңіз.

Компанияның БСН-ін жоғарыдағы скриншоттағыдай сәйкес жолға енгізіңіз. Содан кейін «Іздеу» батырмасын басыңыз.

Компанияның БСН-ін (бизнес сәйкестендіру нөмірін) интернеттен табу өте оңай, «BI GROUP БСН» деп іздеу жеткілікті.

BI Group компаниясының лицензиялары

Құрылыс салушыда кемінде II санаттағы лицензия болуы міндетті — тек осы санаттағы лицензия арқылы көпқабатты тұрғын үй салуға болды.

Үлескерлердің қаражатын тартуға рұқсат

Егер сіз пәтерді құрылыс кезеңінде сатып алып жатсаңыз, аса мұқият болыңыз. «Тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу туралы» заңда нақты көрсетілген: салынып жатқан объектіде тұрғын үй сатып алудың жалғыз заңды шарты — ҮҚШ (үлестік қатысу шарты).

Құрылыс салушы клиенттердің қаражатын құрылыс кезеңінде тарту үшін келесі үш құралдың біріне ие болуы тиіс:

1. ақша тартуға әкімдіктің рұқсаты;
2. Қазақстан тұрғын үй компаниясы (ҚТК) берген кепілдік;
3. жобаны екінші деңгейдегі банктің сүйемелдеуі.

Рұқсаттардың бар-жоғын:

1. ҚТК сайтында;
2. Eotinish порталында әкімдіктің сәулет-құрылыс бақылау басқармасына сұрау жіберу арқылы тексеруге болады.

Қазақстан тұрғын үй компаниясының сайтында үлескерлердің қаражатын тартуға рұқсаттың бар-жоғын қалай тексеруге болады? 

ҚТК сайтына кіріңіз. Іздеу сүзгілері арқылы жобаны табыңыз. Қаланы таңдаңыз, бұл салынып жатқан объектіні табу үшін жеткілікті.

BI Development Almaty объектісінің мысалында үлескерлердің ақшасын тартуға рұқсаттың болуы осылай көрінеді.

Алматыдағы рұқсаты жоқ жобаның мысалы.

Соттылығы бар-жоғын тексеру

Сот актілерінің банкі, жоғарғы соттың сайтындағы сервис компанияның немесе жекелеген адамның қандай сот істеріне қатысқанын көрсетеді.

Оларға қатысты сот материалдарын табу үшін компанияның БСН-і немесе адамның ЖСН-і болуы қажет. БСН-ді Google арқылы оңай табуға болады, ал жеке тұлғаның ЖСН-ін ашық көздерден табу екіталай. 

Белгілі бір адамның ЖСН-ін анықтауға көмектесетін бір айла бар. ЖК-нің бизнес сәйкестендіру нөмірі оның ЖСН-імен бірдей. Егер сіздің таныстарыңыздың арасында ЖК ретінде тіркелген адам болса, оның ЖСН-ін интернеттен оңай табуға болады.

БСН бойынша іздеу үшін «Кеңейтілген іздеу» батырмасын басыңыз.

Сот шешімін жүктеп алып, іс материалдарымен танысуға болады.

Пікірлер: адамдар не дейді?

Нақты тұрғындардың пікірлері — баға жетпес дерек. Оларды табуға 2ГИС көмектеседі. 2ГИС-ті ашыңыз. Іздеу жолағына тұрғын үй кешенінің атауын жазыңыз.

Ақылы сервистер

Егер көбірек ақпарат білгіңіз келсе, Adata.kz сайтындағы «Контрагенттер» сервисін қолданып көріңіз.

Сервис мемлекеттік деректер базаларынан келесі мәліметтерді жинайды:

• салық төлемдері;
• сот істері;
• компания тарихы;
• сот істері;
• лицензиялар;
• үлестестік.

Тегін және ақылы сұраулар бар. 1 000 теңгеге 5 толық есеп алуға болады.

Жобаның сенімді екеніне көз жеткізу үшін сату бөлімінен қандай құжаттарды сұрату қажет?

Сенімді құрылыс салушы сізге қажетті құжаттарды оңай көрсетеді:

• Құрылыстың басталғаны туралы хабарлама талоны — құрылыс заңды түрде жүргізіліп жатқанын растайды.
• Техникалық және авторлық қадағалау шарты — құрылыс барысына бақылау жасалатынына кепілдік береді.
• Үлестік қатысу шарты (ҮҚШ) — мемлекеттік органдарда тіркелген.
• ҚТК кепілдігі / әкімдік рұқсаты / банк сүйемелдеуі — осы құжаттардың кемінде біреуі болуы міндетті.
• Жер учаскесіне құжат — пайдалану мақсаты «тұрғын үй құрылысы» деп көрсетілуі тиіс.
• Сәулет-жоспарлау тапсырмасы мен жоба — бекітілген болуы қажет.
• Пайдалануға беру актісі — егер үй салынып біткен болса.
• Инженерлік желілер бойынша құжаттар — суға, жарыққа және т.б. жүйелерге қосылу.

Қорытынды

Құрылыс салушыны тексеру — жай ғана рәсімділік емес, сіздің қауіпсіздігіңіз. Қазір бірнеше сағат уақытыңызды бөліңіз — сонда болашақта айларыңызды, жүйкеңізді және, мүмкін, миллиондап ақшаңызды сақтап қаласыз.